Muzikalnost i SON

Pripremajući jednu od plesnih radionica sjetio sam se da odavno nisam pisao na blogu, a za mene ne postoji bolja i ljepša plesna tema za obrađivanje od kubanskog sona i muzike. Da Lana, Nevena i Igore ponovo krećem sa pričom, samo ovog puta neću stati posle dva minuta da se ljudi ne bi smorili :p.

Muzikalnost je riječ koju naši salsa, son, rumba plesači uglavnom mogu sresti na pojedinačnim radionicama različitih festivala. Tada se instruktori potrude da objasne kako se plesovi uklapaju u muzičke žanrove ili kako da iskoristimo određeni muzički prelaz da bi napravili odgovarajući break, shine, footwork. Meni su ovi časovi jedni od najmilijih i kad god sam na nekom festivalu pod obavezno ih posjećujem. Ako ih ima :D.
Šta je muzikalnost?
Laički kad kažemo za nekog da je muzikalan uglavnom mislimo da ima smisla za muziku: dobar sluh, dobar glas, lijepo svira na instrumentu, itd…
Muzikalnost bi onda bila sve ono što neko ima u sebi, a pomaže mu da se izrazi kroz muziku.
Kako da prebacimo to na plesni nivo i kažemo da je neko muzikalan plesač?
Svaki ples je fizički doživljaj onoga što čujemo. To bi značilo da je svako muzikalan, zar ne?
U suštini to jeste tačno, svako jeste muzikalan. U neku ruku ;).
Naravno ovdje slijedi jedno ALI koje sreću kvari. Stvari su mnogo drugačije kad dođemo do plesova koji imaju odredena pravila: son, rumba, salsa, bachata, cha cha cha, mambo… Muzikalan je onaj plesač koji zna kako da plesom isprati pjesme na koje pleše. U salsi, sonu i rumbi muzikalnost plesača je jedna od najvažnijih stavki igre po kojoj se mogu izdvojiti iz okruženja. Zbog čega? Zbog složenosti kompozicija i različitih muzičkih cjelina koje se pojavljuju u pjesmama. Najkompleksniji žanr za muzikalno savladavanje je timba, što znaci da je sad vjerovatno jasnije zašto se većina iskusnih plesaca najviše „loži“ na timbu. Nisam ni ja daleko od njih jer i mene najviše „radi“ dobra timba. Sa druge strane najljepša muzika i ples za mene je SON. Jedno je sigurno, da nije bilo sona ne bi bilo ni salse, timbe, cha cha cha-a, latin rumbe, a najvjerovatnije ni bachate.

Složenost timbe i razlike izmđeu salse i timbe najbolje možemo vidjeti na ovom izuzetno detaljnom i kvalitetnom snimku.
Timba gears – Kevin Moore

 

Son kompozicija je lakša za ukapirati i za uvo je dosta pitkija od timbe. To je glavni razlog zašto većina plesača, a i neplesača mnogo više vole son nego timbu. Još kad se na to doda spajanje sa nekim pop pravcem, ko je rekao Toda una vida, onda kreće žurka. Naravno, to što je son kompozicija lakša od timba kompozicije uopšte ne znači da je son lak za plesanje ili sviranje. To samo znači da bi trebalo da krenemo od sona ukoliko želimo da budemo muzikalni na salsi.

Son, kao i drugi muzički žanrovi, u svojim kompozicijama ima pjevačku i instrumentalnu sekciju.
Što se tiče pjevačke sekcije ona se najcešće sastoji od glavnog glasa (cantante) i pomoćnih glasova (coro). Pjevač je zadužen za tekstualnu temu pjesme, dok su coro su muzičari koji sviraju svoje instrumente i u određenim sekcijama zajedno ponavljaju određene stihove.
Instrumentalna sekcija je vremenom napredovala od seksteta, preko septeta, do složenijih sastava. U sonu su najcešći instrumenti: clave, tres ili klavir, bongosi, bas, gitara, guiro i konge.

Svaka son kompozicija se sastoji od dvije cjeline: largo i montuno.
Largo ili ekspozicija je uvodna cjelina pjesme u kojoj instrumenti i pjevač predstavljaju temu pjesme slušaocu. Ovaj dio pjesme ima jednostavan i jasan tok. Najcešce se sastoji od dvije ili tri strofe koje predstavljaju temu pjesme i pjevač je samostalno otpjeva.
Largo je do 1:35 u ovom cuvenom sonu Lagrimas negras koji izvodi trenutno najpopularniji son bend Septeto Santiaguero.

Prelazak na montuno cjelinu je lako osjetiti jer instrumentalna sekcija promjeni dinamiku izvođenja, a pjevač i coro se smjenjuju po šablonu pitanje, odgovor. Coro uglavnom ponavlja odredeni stih (refren) dok pjevač ili improvizuje u svojoj sekciji (najcešce kod izvodenja uživo) ili dodaje već napisani tekst. Montuno sekcija u izvodenjima uživo može da potraje i do 10-15 minuta jer se veza između benda i publike ostvaruje preko tog čuvenog pitanje, odgovor šablona. S obzirom da je ovakva kompozicija održana i kod salsa i timba bendova možda je sad lakše shvatiti zašto koncert od 2 sata ima samo 7-8 pjesama, a u tom vremenskom periodu možemo da preslušamo dva albuma :).

U pjesmi jednog od najstarijih son bendova Septeto Habanero – Orgullo de los soneros, montuno sekcija počinje od 2:44 kad možemo čuti kako se pjevac i coro smenjuju i kako campana (cow bell) ulazi u pjesmu kao novi instrument.
Montuno sekcija pored poznatog pitanje, odgovor šablona cesto može da sadrži jedan ili više solo instrumentalnih sekcija koji su izuzetno važni za plesace jer se tada može izvesti najpopularniji pokret, son tornillo, koji je tema nekog drugog teksta.
Da me ne bi ljubitelji rumbe uzeli na zub napomenuću da se i rumba kompozicija najcešce izražava na ovaj nacin sa uvodom (canto) i montunom.
Eto tako dobri moji sonerosi, salserosi, timberosi i ostali. Volio bih da slušate muziku što više i da prvenstveno uživate u njoj dok igrate, a ako obratite pažnju na kompoziciju još bolje :).
Ukoliko imate još neke informacije o ovoj tematici ili imate neka drugačija saznanja volio bih da ih podijelite sa mnom u komentarima ili direktnom porukom.

Veliki soneroski pozdrav,
Monte Son