Contradanza je muzički pravac i ples koji se na Kubi pojavio sa dolaskom španskih i francuskih kolonista već od 18. veka. Dolazak brodova, sa francuskom posadom, uveliko je uticao na običaje i estetiku kubanske kulture. Ovi uticaji su pojačani migracijom francuskih kolonista sa Haitija, posle uspešne revolucije robova (prvi zapis ovog pokreta je 1789.). Drugi veliki uticaj imao je aranžmanski dolazak francuskih kolonista iz Luizijane na Kubu. Nakon što je Napoleon Bonaparta prodao Luizijanu Sjedinjim Državama 1812., contradanza, a i minuet ( francuski ples iz prethodnog veka) postaju dva najvažnija muzička „uvoza“ tog vremena.
Contradanza je vrlo brzo „Kubanizovana“ i postaje omiljeni ples mnogih Kubanaca, posebno onih iz viših klasa. Iako ritmički ukroćena u poređenju sa savremenim afro-kubanskim standardima, contradanza je skandalozno shvaćena za svoje vreme. Predstavljala je jedan od najranijih očiglednih upliva afričkog ritma u kubanske muzičke salone, koji su do tada bili mesto strogo evropskih formi poput valcera, kadrila ( francuski ples sa četiri para igrača) i schottisches ( foklorni partnerski ples iz Bohimia). Ranije su evropski instrumenti, melodije i harmonije ulazili u muzičke prakse kubanskih robova, ali nijedan suprotan upliv muzičkog uticaja nije bio toliko jak do pojave contradanze.
Afrički uticaj na contradanzu je veoma važan jer prouzrokuje ono što je danas poznato kao kubanska muzika. Način plesanja u contradanzi, muškarci i žene u dvostrukoj liniji s parovima okrenutim licima jedan ka drugome, bio je stil vrlo poznat afričkim robovima. Tako su Afrikanci plesali u svojim matičnim zemljama. Ova činjenica je veoma važna jer je uveliko pomogla u „prihvatanju“ muzike od strane većine kubanskog stanovništva.
Delovi određenih koncerata (i kasniji oblici zvani danza) napisani su i izvedeni u taktu 6/8. To je ujedno prvi očigledan uticaj afričke na evropsku muziku. Kubanska muzika se rodila!
Najstarija poznata kubanska contradanza nosi naziv „San Pascual Bailon“, a nastala je 1803.
Do sredine 19.veka postajala su 2 različita stila contradanze: jedan u Havani i jedan u Orijenteu Kube (jugoistok). Haićani iz Orijentea dodali su na contradanzu elemente vudu igara i pevanja. Takođe sa sobom donose pesme i igre cocoye, što je na Kubi poznatije kao tumba francesa. Cocoye je imao ritmičku ćeliju Dat-da-dat-da-dat. U Santo Domingu ritam se zvao cata, reč poreklom iz Bantua, na Kubi postaje poznat kao cinquillo. To je temelj, ne samo haićanskog i dominikanskog merengea, nego i kubanskog danzona i bolera.
U Havani do 1842. godine, kompozitori počinju da dodaju tekst contradanzi, a uvođenje pevanja omogućava usporavanje tempa i lagodniji osećaj plesačima zbog tropskih vrućina i odeće koja se nosila u to doba. Tako nastaje danza ili Habanera. Danza nije ništa drugo do prirodna tačka u razvojnoj liniji kubanske muzike koja se kasnije produžava kao svojevrstan muzički fenomen: Contradanza -Danza ( Habanera) – Danzon – Bolero.
Po svim istraživanjima može se reći da je contradanza bila prihvaćena u mnogim krajevima sveta. Kao takva plesala se u Engleskoj, Francuskoj, Španiji, a evolutivni razvoj ritma dovodi do habanere, koja se i dan danas nalazi u argentinskom tangu, kao i u jazz-u.
Za kraj i jedan zanimljiv kuriozitet. Postojale su i figure sa nazivima u plesu contradanza. Te figure su bile vrlo jednostavne da bi ih svi mogli igrati i izvodile su se kroz kružno kretanje parova. Neki istraživački radovi navode da je upravo contradanza bila preteča casino salse i ruede de casino.
Prva lekcija iz istorije kubanske muzike i plesa se ovako i završava, a oni koji su zainteresovani za širu i detaljniju priču mogu pročitati neke od ispod navedenih knjiga i članaka.
Do sledećeg plesa i sledećeg teksta pozdravlja vas i ljubi,
SANJA
Referentna literatura i tekstovi:
Cuba and Its Music: From the First Drums to the Mambo – Ned Sublette
Changuito: A Master’s Approach to Timbales
Music In Cuba – Alejo Carpentier
Ésta es la música cubana, Rafael Lam
https://www.musical-u.com/learn/open-your-ears-to-the-contradanza/
La increíble riqueza musical de Cuba: una relación de sus principales géneros
Ritmos Del Mundo- Beograd i Salsa 